Diagnozowanie i leczenie boreliozy niezgodne z przyjętymi normami. Stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta

Rzecznik Praw Pacjenta otrzymał informacje o sytuacjach, gdzie placówki medyczne oferowały i wykonywały testy na obecność boreliozy, badając kleszcze. Te działania miały miejsce w ramach badań diagnostycznych wykonywanych przez instytucje medyczne. Tego rodzaju badania w ogóle nie powinny być przeprowadzane w medycznych laboratoriach diagnostycznych wykonujących badania dla ludzi.

Borelioza – co to za choroba?

Borelioza to choroba przenoszona przez kleszcze. Boreliozę często nazywana też „chorobą z Lyme” i jest to schorzenie zakaźne. Powodują ją bakterie Borrelia burgdorferi bytujące w jelitach kleszczy.

Człowiek z boreliozą doświadcza ciągłego zmęczenia, bólów głowy, porażenia nerwu twarzowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a także zapalenia stawów i innych objawów. Te symptomy są często niejednoznaczne, co prowadzi do pomyłek w diagnozie, myląc je z innymi chorobami. Brak dostępnej szczepionki, która mogłaby ochronić przed tym poważnym schorzeniem, stanowi istotną trudność dla dzisiejszej medycyny.

Antybiotykoterapia na bolerioze – co na to Rzecznik

Leczenie boreliozy poprzez długotrwałe stosowanie antybiotyków, zgodnie z zaleceniami ILADS, nie jest zgodne z obecną wiedzą medyczną. Taki sposób postępowania nie odpowiada standardom opartym na aktualnych badaniach naukowych i może naruszać prawo pacjentów do opieki medycznej opartej na aktualnej wiedzy medycznej.

Należy wskazać, że etap leczenia danego schorzenia powinien być poprzedzony właściwym ustaleniem, rozpoznaniem tego schorzenia w celu wdrożenia odpowiedniej – bezpiecznej i skutecznej – terapii.

Czy badać usuniętego kleszcza w laboratorium?

Z każdej strony jesteśmy zachęcani do diagnozowania usuniętego kleszcza. Ma to rzekomo pomóc w zdiagnozowaniu i potwierdzeniu zarażenia pacjenta. Jak się jednak okazuje, nijak ma się to do rzeczywistości.

Mając wątpliwości co do możliwości wykonywania badań materiału zwierzęcego w laboratoriach wykonujących badania dla ludzi oraz w ogóle jakąkolwiek wartość takiego badania dla leczenia pacjenta, Rzecznik Praw Pacjenta wszczął kilkanaście postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów, a w ich ramach zgromadził i uzyskał:

• stanowisko Ministerstwa Zdrowia;
• opinię Konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie chorób zakaźnych dla województwa wielkopolskiego
• opinię Konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie chorób zakaźnych dla województwa mazowieckiego;
• stanowisko Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych.

Badanie kleszcza w laboratorium — czy potwierdzi, że mam bolerioze?

Zgodnie z opinią Rzecznika Praw Pacjenta badanie materiału zwierzęcego nie jest częścią obowiązkowych czynności medycyny laboratoryjnej przeznaczonej dla ludzi.

Ustawa o medycynie laboratoryjnej z 2022 r.

Dlatego laboratoria medyczne, które wykonują testy dla ludzi, nie powinny przeprowadzać tego typu badań. Dodatkowo, testowanie kleszcza pod kątem patogenów chorób przenoszonych przez te stawonogi nie stanowi badania diagnostycznego, nie potwierdza zakażenia boreliozą i nie powinno być podstawą do podejmowania decyzji terapeutycznych.

Diagnoza i decyzje terapeutyczne powinny opierać się głównie na objawach klinicznych oraz wynikach badań serologicznych krwi pacjenta.

Rzecznik Praw Pacjenta stwierdził, że ww. nieprawidłowości stanowią o naruszeniu zbiorowych praw pacjenta do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej oraz do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością (art. 6 ust. 1 oraz art. 8 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).